gör

Kırmızı Medrese

Kırmızı Medrese, şehrin batısındaki sur kalıntılarının üzerine inşa edilmiştir. Medresenin içerisinde Cizre emirlerine ait aile mezarlığı ile bilim adamı, şair ve edebiyatçı Şeyh Ahmet El-Cezeri’nin türbesi de bulunur. Yapının inşa kitabesi ve vakfiyesi bulunmaması sebebiyle kesin yapım tarihi belli değildir. Uzmanlar, yapıyı 14. yüzyılın ilk çeyreğine tarihlendirir.

Medresenin içi avluludur, doğusunda, batısında ve kuzeyinde dershaneler, yemekhane ve öğretmen lojmanları bulunur. Medresenin güneybatısında kare planlı, çok güzel motiflerle bezeli bir oda yer alır. Bu odayı şair ve yazar Şeyh Ahmet El-Cezeri kullandığı gibi, Mütfü Molla Zade’nin dedelerinden Şeyh İbrahim Sori de bu odada görev yapmıştır.

Medrese, Cizre’ye özgü kırmızı tuğlalardan örüldüğü için Kırmızı Medrese ismini almıştır.

Hz. Nuh Türbesi

Tufan olayından bu yana insanlığın ikinci babası olan Nuh Peygamber’in, kendi adıyla anılan cami içindeki türbede yattığı düşünülüyor. Hz. Nuh’un mezarı bodrum katında yer alıyor. Caminin ikinci kat kısımları zamanla yıkıldığından onarımlar yapılmış, türbe ve cami restore edilmiş.

Hz. Nuh’un gömüldüğü yer önce havraya, sonra kiliseye ve 639 yılında camiye çevrilmiş. Burası, dünyanın en eski türbelerinden biri!

Ünlü tarihçi Cizreli İbnülesin Firuzabadi, Evliya Çelebi, Katip Çelebi, Ebubekir Helevi ve Babilli Berassus (Bersis), bu türbenin Nuh Peygamber’e ait olduğunu yazarlar.

Abdaliye Medresesi ve Mem U Zin Türbesi

Abdaliye Medresesi, Cizre Suru'nun üzerinde kuruludur. Mem-u Zin Türbesi ise bu medresenin idare odalarının altındaki bodrumda yer alır. Bodrumda üç adet mezar bulunur. Mezarlar Zin, Bekir ve Mem’e aittir. Mem-u Zin içinde ilahi aşk olan bir öyküdür. Türbenin varlığı da bu efsaneyi canlı tutar.

Ulu Cami

Cizre şehir merkezinde bulunan yapı, değişik zamanlarda yapılan ilave ve onarımlarla günümüze gelebilmiş. Yapının üzerinde sekiz adet kitabe bulunuyor. Bu kitabelere göre, caminin Musul Atabekleri Dönemi’nde, 1155-1160 yıllarında inşa edildiği, 1203 ve 1284 yıllarında ise tamir edildiği anlaşılıyor. En son onarım 2007 yılında yapıldı. Caminin metal kapısı ve bunun üzerindeki ejder figürlü kapı tokmakları, günümüzde İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde sergileniyor.

Hamidiye Kışlası

Hamidiye Kışlası, Cizre ilçe merkezinde, iç kalenin güney tarafındadır. Osmanlı Devleti’nin son döneminde, Sultan II. Abdülhamit tarafından paşa olarak tayin edilen Cizre Miran Aşiretleri reisi Mustafa Paşa (Mısto-i Miri) tarafından, Cizre ve Midyatlı taş ustalarına yaptırılmıştır.

Cizre Kalesi

Cizre ilçe merkezinde, Dicle Nehri kenarında kurulmuş olan Cizre Kalesi, dış kale ve iç kaleden oluşuyor. Kalıntılardan Roma ve Bizans dönemlerinden itibaren yapım süreci takip edilebilen kale, yedinci yüzyıldan 16. yüzyıla kadar olan dönemde, yani Musul Atabekleri ve Cizre Beyleri döneminde aldığı şekliyle günümüze gelebilmiştir.

Meryem Ana Kilisesi

Meryem Ana Kilisesi, İdil ilçe merkezinde, eski yerleşim yerinde bulunuyor. Süryani Ortadoks Cemaati’ne ait kilise faal ve ibadete açık durumda. Kiliseye sonradan bir çan kulesi eklenmiştir.

Öğündük Manastırı

Öğündük Manastırı, bir Süryani köyü olan Öğündük Köyü’nde yer alıyor. Kilise, köyün içerisinde bir manastır kompleksi olarak yapılmış ve günümüzde ibadete açık durumda. Yapının ortasındaki avlunun kuzeyinde kilise, batısında iki katlı dershane ile doğusunda katakomp yer alıyor. Avluya, güneyden anıtsal bir kapı ile giriliyor.